Vertrouwenspersoon mogelijk verplicht

Binnenkort wordt in de Tweede Kamer gesproken over een initiatiefwetsvoorstel dat organisaties verplicht een vertrouwenspersoon te hebben. Nu heeft nog lang niet iedere medewerker toegang tot een interne of externe vertrouwenspersoon.

Grensoverschrijdend gedrag vraagt om een structurele aanpak

Er is op de werkvloer meer aandacht voor grensoverschrijdend gedrag als gevolg van de publieke schandalen zoals The Voice, Ajax en DWDD. De diverse verhalen over ongewenst gedrag, maken duidelijk dat het in alle bedrijven kan spelen en dat dit probleem vraagt om een structurele en proactieve aanpak. Dat is een van de redenen dat de Arbeidsinspectie meer aandacht gaat besteden aan het onderwerp Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) en dat de politiek nadenkt over het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon voor bedrijven.

Drie aandachtspunten om grensoverschrijdend gedrag aan te pakken

1. Maak een beleid tegen de risico’s van grensoverschrijdend gedrag
2. Zorg voor een veilige cultuur: de ongeschreven gedragsregels
3. Geef het goede voorbeeld als leidinggevende en directie

Het aanstellen van een vertrouwenspersoon voorkomt onnodig verzuim

Psychosociale arbeidsbelasting klinkt heftig en vaak wordt gedacht dat dit niet voorkomt in de eigen organisatie. In de praktijk zien we echter genoeg ongewenste omgangsvormen die aandacht verdienen:

• Kleinerende opmerkingen over iemands uiterlijk, wijze van praten of levensstijl
• Onnodig lichamelijk contact, zoals het masseren van schouders en stevig kussen en omhelzen bij een verjaardag
• Schreeuwen en vloeken
• Buitensluiten of achter iemands rug om praten
• Intimidatie door bijvoorbeeld te dreigen met het niet verlengen van contract of demotie
• Het werk moeilijk maken door nutteloze taken of opzettelijk verzwijgen van informatie

Sommige medewerkers kunnen hier makkelijker mee omgaan, kunnen het loslaten of trekken hun mond open. Anderen kunnen dat misschien minder goed. Medewerkers die interne ongewenste omgangsvormen ervaren, verzuimen gemiddeld zeven dagen extra op jaarbasis, zo blijkt uit onderzoek van TNO. Belangrijk is daarom dat medewerkers die ongewenste omgangsvormen ervaren, worden opgevangen en begeleid.  

Hoe draagt de vertrouwenspersoon bij?

Medewerkers kunnen bij de vertrouwenspersoon hun verhaal kwijt en advies vragen. De vertrouwenspersoon werkt op basis van strikte vertrouwelijkheid. In veel gevallen kan het erover praten, geven van tips of het opbouwen van iemands zelfvertrouwen de situatie verbeteren en zijn verdere maatregelen niet nodig. Als het nodig is, kan de vertrouwenspersoon verwijzen naar professionele hulpverleners, zoals de huisarts, bedrijfsarts en rechtshulp.

Op basis van een geanonimiseerd jaarverslag legt de vertrouwenspersoon activiteiten, kengetallen, analyses en aanbevelingen vast voor het management. Is er in een MKB-bedrijf minder te melden, dan is het nog steeds heel nuttig om jaarlijks een verslag te maken met de bevindingen en aanbevelingen.

Interne of externe vertrouwenspersoon

Een vertrouwenspersoon waar medewerkers hun verhaal bij kwijt kunnen kan veel bijdragen aan een veilige werkomgeving. Je kan binnen de organisatie iemand opleiden en aanwijzen als vertrouwenspersoon. Het voordeel van een interne vertrouwenspersoon is dat hij of zij bekend is met het bedrijf, de cultuur en de medewerkers. Maar er is ook een nadeel: voor een slachtoffer kan het lastig zijn open over de problemen te praten met een collega. Een externe vertrouwenspersoon verlaagt de drempel voor het aankaarten van problemen.

Oplossing voor kleine bedrijven

Mocht de vertrouwenspersoon inderdaad verplicht worden, dan hopen kleine bedrijven dat ze gezamenlijk iemand mogen aanstellen voor de hele branche. Anders is het voor hen moeilijk te organiseren en ook duur. Hoe kleiner het bedrijf, hoe eerder je weet over wie en wat het gaat als iemand naar een vertrouwenspersoon stapt.

Advies en begeleiding voor vertrouwenspersonen

Schakel VMD Koster in als consultant duurzame inzetbaarheid. Wij kunnen bijvoorbeeld als coach optreden van de interne vertrouwenspersoon. Zo kan de interne vertrouwenspersoon terugvallen op een verzuimspecialist en ervaren arbeidsjurist. Bel ons gerust op 0172 611 116 om hier een keer over te sparren.